II K 515/23 - wyrok Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim z 2023-10-17

Sygnatura akt II K 515/23

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 października 2023 roku

Sąd (...) w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Anna Krzaczyńska-Sobczak

Protokolant: Natalia Bąbol

przy udziale Prokuratora: xxx

po rozpoznaniu w dniu 20 czerwca 2023 roku, 17 października 2023 roku

sprawy A. F. syna J. i L. z domu B., urodzonego (...) w C.

oskarżonego o to, że:

w dniu 30 października 2018 roku w P. woj. (...) dokonał oszustwa metodą „na policjanta (...)” w ten sposób, że dzwonił na telefon stacjonarny pokrzywdzonej D. K. (1) jako policjant (...) informując ją, że jest obserwowana przez hakerów i że zagrożone są jej pieniądze, które posiada, następnie polecił pokrzywdzonej aby udała się do placówki banku i w dwóch transzach po 50 000 zł przelała na wskazany przez niego rachunek bankowy o nr (...) Banku (...) SA, przez co doprowadził D. K. (1) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem własnym w kwocie 100 000 zł

tj. o czyn z art. 286 § 1 kk

orzeka:

1.  oskarżonego A. F. w ramach zarzucanego mu czynu, uznaje za winnego tego, że w okresie pomiędzy 11 października 2018 roku a 30 października 2018 roku, w nieustalonym miejscu ze skutkiem w P. przekazując nieustalonym osobom komplet dokumentów potrzebnych do nieograniczonego dostępu do założonego przez oskarżonego konta bankowego w M. Bank numer (...), pomógł w/w nieustalonym osobom w doprowadzeniu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez D. K. (1) w ten sposób, iż nieustalony sprawca dzwoniąc na telefon stacjonarny pokrzywdzonej, wprowadził w/w w błąd, podając się za funkcjonariusza (...) i informując w/w , że jest obserwowana przez hakerów i zagrożone są jej środki finansowe zgromadzone na koncie bankowym, polecił pokrzywdzonej wykonanie dwóch przelewów z jej konta bankowego, każdy w kwocie po 50. 000 złotych na wskazany przez dzwoniącego rachunek bankowy o nr (...), co w/w uczyniła w dniu 30 października 2018 roku, przez co doprowadzono D. K. (1) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 100.000 złotych, przy czym czynu tego dopuścił się w przeciągu 5 lat po dobyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne, czym wyczerpał dyspozycję art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk i za to na podstawie art. 19 §1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk wymierza mu karę 1 (jednego) roku i 2 (dwóch) miesięcy pozbawienia wolności;

2.  zasadza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę (...),48 (tysiąc czterysta osiemdziesiąt osiem złotych czterdzieści osiem groszy) tytułem zwrotu wydatków oraz kwotę 300 (trzysta) złotych tytułem opłaty.

UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 515/23

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.

A. F.

W ramach zarzucanego czynu, uznano oskarżonego za winnego tego, że w okresie pomiędzy 11 października 2018 roku a 30 października 2018 roku, w nieustalonym miejscu, ze skutkiem w P., przekazując nieustalonym osobom komplet dokumentów potrzebnych do nieorganicznego dostępu do założonego przez niego konta bankowego w (...) Bank numer (...), pomógł nieustalonym osobom w doprowadzeniu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez D. K. (1), w ten sposób, iż nieustalony sprawca dzwoniąc na telefon stacjonarny pokrzywdzonej wprowadził w/w w błąd, podając się za funkcjonariusza (...) i informując w/w, że jest obserwowana przez hakerów i zagrożone są jej środki finansowe zgromadzone na koncie bankowym, polecił pokrzywdzonej wykonanie dwóch przelewów z jej konta bankowego, każdy w kwocie po 50000 złotych na wskazany przez dzwoniącego rachunek bankowy nr (...), co w/w uczyniła w dniu 30 października 2018 roku, przez co doprowadzono D. K. (1) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 100.000 złotych, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu pięciu lat po odbyciu co najmniej sześciu miesięcy kary pozbawienia wolności orzeczonej za umyślne przestępstwo podobne, czym wyczerpał dyspozycję art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

W dniu 11 października 2018 roku A. F. w oddziale banku (...) założył konto bankowe o numerze (...), zawierając z w/w Bankiem umowę rachunków bankowych, karty debetowej oraz dostępu do usług przez kanały bankowości elektronicznej. W okresie pomiędzy 11 października 2018 roku oskarżony przekazał komplet dokumentacji pozwalającej na nieograniczony dostęp do założonego w dniu 11 października 2018 roku konta nieustalonym sprawom.

W dniu 30 października 2018 roku na numer stacjonarny D. K. (1) zadzwonił mężczyzna podający się za starszego sierżanta A. Ż. o numerze pracownika (...). Mężczyzna poinformował D. K. (1), że jest obserwowana przez hakerów, którzy podszywają się pod nią w banku, wiedzą o jej oszczędnościach i dysponują kopią jej dowodu osobistego. W trakcie rozmowy mężczyzna zapewniając, iż całe przedsięwzięcie jest organizowane przez organy ścigania, dla uwiarygodnienia akcji, podał do słuchawki innego mężczyznę, który przedstawił się jako „prokurator S.”. Dzwoniący polecił pokrzywdzonej żeby z nikim się nie kontaktowała i przez cały czas miała przy sobie telefon komórkowy. Następnie mężczyzna podający się za starszego sierżanta A. Ż. polecił pokrzywdzonej, aby udała się do swojego banku i dokonała dwóch przelewów na podane przez niego konto bankowe, wskazując dane do przelewów: A. F. ul. (...), (...)-(...) W. nr konta (...). Dzwoniący poinformował D. K. (1), iż postępując w ten sposób ochroni swoje pieniądze przed hakerami, a po całej akcji organizowanej przez (...), pieniądze zostaną jej zwrócone. D. K. (1) udała się do banku i dokonała dwóch przelewów, każdy po 50.e000 złotych na wskazane przez dzwoniącego konto bankowe. Pomimo zapewnień dzwoniącego mężczyzny podającego się za starszego sierżanta A. Ż. przelane środki finansowe nigdy do pokrzywdzonej nie wróciły.

A. F. był już wcześniej karany. Sąd (...) w C. wyrokiem z dnia 15 czerwca 2011 roku, sygn. (...), za czyn wyczerpujący dyspozycję art. 280 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk, wymierzył oskarżonemu karę 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 4 lat, na podstawie art. 33 § 2 kk orzeczono karę grzywny w ilości 30 stawek dziennych po 10 złotych każda, zaliczając na poczet grzywny okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie, okresie od 8 do 9 października 2009 roku oraz od 11 do 15 czerwca 2011 roku. Postanowieniem z dnia 22 kwietnia 2014 roku, sygn. (...) zarządzono A. F. wykonanie kary 2 lat pozbawienia wolności oraz zaliczono na jej poczet, okresy pozbawienia wolności w sprawie od 8 października 2009 roku do 9 października 2009 roku oraz od 11 czerwca 2011 roku do 15 czerwca 2011 roku. Zarządzoną karę dwóch lat pozbawienia wolności A. F. odbywał w okresie od 8 października 2009 roku do 9 października 2009 roku, od 11 czerwca 2011 roku do 15 czerwca 2011 roku, od 12 sierpnia 2014 roku, godz. 2:40 don3 sierpnia 2016 roku, godz. 12:00.

U oskarżonego nie stwierdzono objawów choroby psychicznej w rozumieniu psychozy. Sprawność intelektualna w/w jest obniżona, na pograniczu normy i upośledzenia umysłowego. Rozpoznano u A. F. zespół uzależnienia od alkoholu. Z wywiadu i dokumentacji medycznej- leczony psychiatrycznie z rozpoznaniem organicznych zaburzeń osobowości, zachowania i nastroju. Biorąc pod uwagę stan psychiczny A. F., analizując materiał z akt sprawy, biegli psychiatrzy stwierdzili, iż tempore criminis u oskarżonego nie występowały zaburzenia, które mogły powodować zniesioną lub ograniczoną w stopniu znacznym zdolność rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem. W ocenie biegłych nie zachodzą warunki dla art. 31 § 1 i 2 kk. W prezentowanym stanie psychicznym oskarżony może brać udział w czynnościach postępowania i prowadzić obronę w sposób samodzielny i rozsądny.

Zeznania pokrzywdzonej D. K. (1)

Zeznania świadka M. G.

Informacje przekazane przez bank i dokumentacja bankowa

Opinia biegłego z zakresu badania pisma ręcznego

Dane o karalności

Opinia sądowo-psychiatryczna

Wyrok w sprawie (...)

Postanowienie sygn. (...)

Wydruk z bazy (...)

k. 2 odwr.- 3

64 odwr., 414 odwr.

k. 12, 24-25, 27-28, 34, 39-43, 51-54, 62 odwr.-63, 338-342

k.360- 370

k.271-275

k.137 (koperta)

k.407-408

k.409-410

k. 411

1.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

….

…….

…………….

………………

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

2.  OCena DOWOdów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Zeznania pokrzywdzonej D. K. (1)

Zeznania świadka M. G.

Zeznania świadka M. Ł.

opinia biegłego z zakresu badania pisma ręcznego

opinia sądowo-psychiatryczna

dokumentacja bankowa

dane o karalności z K., wyrok w sprawie (...), postanowienie sygn. (...), wydruk z bazy (...)

Wyważone zeznania D. K. (1) obrazujące modus operandi sprawców stanowią pełnowartościowy materiał dowodowy, będący podstawą ustaleń faktycznych w sprawie. Świadek rzeczowo opisała ciąg zdarzeń, zachowanie i role sprawców w zdarzeniach, które doprowadziły ją do wykonania dwóch przelewów, każdy po 50.000 złotych na wskazane przez mężczyznę podającego się za funkcjonariusza (...) konto bankowe. Relacja pokrzywdzonej w zakresie operacji wykonywanych na jej koncie, przelewów na konto należące do A. F., znajduje potwierdzenie w załączonej dokumentacji bankowej, której wiarygodność nie nasuwa żadnych wątpliwości co do zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy.

Wartościowy materiał dowodowy stanowią również zeznania M. G.- pracownika (...) Bank na okoliczność transakcji dokonywanych a kontach należących do A. F. na które wpłynęły środki finansowe stanowiące własność D. K. (1). Świadek relacjonowała w oparciu o wiedzę pozyskaną w związku z wykonywanymi obowiązkami zawodowymi, w oparciu o dostępną dokumentację bankową.

Ograniczone znaczenie z punktu widzenia ustaleń dotyczących winy i sprawstwa oskarżonego mają zeznania M. Ł.- córki pokrzywdzonej. W/w potwierdziła, iż doszło do przestępstwa na szkodę jej zmarłej matki, jednakże szczegóły przestępczego procederu nie są jej dokładnie znane, mama w tym okresie mieszkała sama.

Opinia biegłego z zakresu badania pisma ręcznego jako pełna, logiczna, wewnętrznie niesprzeczna, przeprowadzona stosownie do wymogów i aktualnej wiedzy w tym zakresie, stanowi w ocenie sądu pełnowartościowy materiał dowodowy. Biegły w należyty sposób uargumentował swoje stanowisko, przedstawiając logiczny tok rozumowania prowadzący do sformułowania wniosków końcowych.

W taki sam sposób ocenić należy opinię biegłych z zakresu psychiatrii dotyczącą oskarżonego.

Zaliczona w poczet materiału dowodowego dokumentacja bankowa w sposób czytelny obrazuje proceder na szkodę D. K. (1), wskazując również na rolę i udział w nim oskarżonego.

Dokumenty urzędowe sporządzone we właściwej formie i przez uprawnione podmioty.

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Wyjaśnienia oskarżonego A. F.

Wyjaśnienia oskarżonego kwestionującego, negującego udział w przestępczym procederze na szkodę D. K. (1), jako nie znajdujące oparcia w zgromadzonych dowodach, nie mogą się ostać i jako takie stanowić podstawy ustaleń faktycznych. Dokonując oceny depozycji oskarżonego, nie sposób pominąć faktu ich niekonsekwencji. Analiza ich treści wskazuje, że raz osią przewodnią forsowanej linii obrony jest jego rzekomy pobyt poza granicami kraju, jako argument, iż nie mógł dokonać zarzucanego mu czynu. Innym razem linia obrony koncentruje się na próbie przekonania, iż nie ma i nigdy nie zakładał konta w (...) Banku. Indagowany na powyższą okoliczność przyznał, iż nie pamięta czy kiedykolwiek utracił dokument tożsamości oraz aby kogokolwiek o tym zawiadamiał. Mając na uwadze treść wyjaśnień oskarżonego, celem weryfikacji jego stanowiska, sąd, z urzędu, dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu badania pisma ręcznego. Wnioski końcowe opinii nie nasuwają żadnych wątpliwości, że podpisy składane w związku z otwarciem konta bankowego na dane A. F., na które następne wpłynęły środki finansowe przelane z konta pokrzywdzonej, zostały nakreślone przez oskarżonego.

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżonych

3.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

1

A. F.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

3.2.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Stosownie do brzmienia art. 286 § 1 kk, określającego odpowiedzialność za oszustwo, którym według tego przepisu jest motywowane celem korzyść majątkowej doprowadzenie innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez wprowadzenie jej w błąd albo wyzyskanie błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranej czynności. Istota tego przestępstwa polega więc na posłużeniu się fałszem jako czynnikiem sprawczym, który ma doprowadzić pokrzywdzonego do podjęcia niekorzystnej decyzji majątkowej (por. A. Marek, Komentarz do art. 286 kodeksu karnego, Lex 2007). Sposób działania sprawcy oszustwa względem innej osoby polegać może tym samym na : wprowadzeniu jej w błąd poprzez wywołanie u niej wyobrażenia o nieistniejącej rzeczywistości, która jest w istocie inna niż przedstawia jej sprawca, wyzyskaniu błędu pokrzywdzonego to jest subiektywnego wyobrażenia o rzeczywistości, która jest w istocie odmienna o czym sprawca wie, wyzyskaniu niezdolności pokrzywdzonego do należytego pojmowania przedsiębranego działania. Wprowadzenie w błąd może zostać osiągnięte przez przemilczenie, zaniechanie poinformowania o faktycznym, prawnym stanie rzeczy. Przy czym podkreślenia wymaga, iż wprowadzenie w błąd musi dotyczyć istotnych okoliczności, a więc takich które mogą mieć wpływ na podjęcie przez oszukiwaną osobę decyzji rozporządzenia mieniem. Brzmienie przepisu art. 286 § 1 kk nie pozostawia wątpliwości, iż wprowadzenie w błąd odnosić się musi do osoby dokonującej niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Określone sposoby działania sprawcy muszą poprzedzać niekorzystne rozporządzenie mieniem przez pokrzywdzonego, stąd też istotnym znamieniem oszustwa jest związek przyczynowy między wprowadzeniem w błąd, czy wyzyskaniem błędu a niekorzystnym rozporządzeniem mieniem (por. wyrok SA we Wrocławiu z dnia 15. 02. 2018 roku, sygn. II AKa 14/18, Legalis). Dla wprowadzenia w błąd skutkującego niekorzystnym rozporządzeniem mieniem wystarczające jest celowe wywołanie błędnego wyobrażenia o okolicznościach decydujących o rozporządzeniu mieniem (por. wyrok SA w Warszawie z dnia 22 stycznia 2018 roku, sygn. II AKa 312/17, Legalis, tak też SA w Katowicach w wyroku z dnia 29 grudnia 2017 roku, sygn. II AKa 478/17, Legalis, SN w wyroku z dnia 6 grudnia 2017 roku, sygn. V KK 240/17, Legalis). Niekorzystne rozporządzenie mieniem, to taka dyspozycja o charakterze majątkowym, która w efekcie skutkuje ogólnym pogorszeniem sytuacji majątkowej pokrzywdzonego. Dla uznania, że mamy do czynienia z wprowadzeniem w błąd, wystarczające jest ustalenie, iż sprawca podejmował takie celowe działania (animus lucri faciendi), które mogły doprowadzić do powstania błędnego wyobrażenia o rzeczywistości u osoby rozporządzającej mieniem. Nie ma natomiast istotnego znaczenia, czy pokrzywdzony mógł „skontrolować wiarygodność” sprawcy i wykryć charakter jego zabiegów, dokładając choćby tylko znikomej, elementarnej staranności. Słowem, okoliczności związane z brakiem odpowiedniej przezorności, roztropności i rozwagi w postępowaniu pokrzywdzonego, pozostają zupełnie irrelewantne dla bytu przestępstwa oszustwa i w żadnym razie nie mogą ekskulpować sprawcy (por. wyrok SA w Szczecinie z dnia 1 marca 2023 roku, sygn. II AKa 310/21, legalis). Pomocnictwo polega na ułatwieniu popełnienia czynu zabronionego. Na pomocnictwo składa się: 1) zamiar ułatwienia innej osobie dokonania czynu zabronionego, a tym samym także zamiar, by osoba ta dokonała czynu zabronionego (element podmiotowy); 2) ułatwienie popełnienia czynu zabronionego (element przedmiotowy). Przy pomocnictwie wymagany jest zamiar bezpośredni lub ewentualny. Jak wskazał SN, "wobec tego, że strona podmiotowa pomocnictwa wyraża się w umyślności zachowania, pomocnik musi mieć co najmniej świadomość, do jakiego czynu zabronionego może udzielić pomocy, godząc się na to" (wyr. SN z 7.3.2018 r., II KK 354/17, Legalis). Ustawa w żaden sposób nie zawęża go do zamiaru bezpośredniego (wyr. SA w Łodzi z 26.11.2015 r., II AKa 150/15, Legalis, oraz z 24.9.2015 r., II AKa 62/15, Legalis). Słusznie zauważa się orzecznictwie, że "ocena, czy sprawca swoim zachowaniem zrealizował – od strony podmiotowej – znamiona przestępstwa pomocnictwa, mającego swój własny byt, powinna być dokonania wyłącznie przez pryzmat wymogów jakie w tym zakresie wynikają z treści art. 18 § 3 kk w zw. z art. 9 § 1 kk, a nie przez odwołanie się do znamion strony podmiotowej przestępstwa sprawcy głównego" (por. wyrok SA w Katowicach z 29.6.2012 r., II AKa 207/12, Prok. i Pr. – wkł. 2012, Nr 2, poz. 18). Do pomocnictwa wystarcza, aby sprawca swym zachowaniem obiektywnie ułatwił innej osobie popełnienie czynu zabronionego i aby mając tego świadomość, co najmniej godził się na to (por. wyrok SA we Wrocławiu z 29.6.2011 r., II AKa 150/11, Prok. i Pr. (por. Komentarz do art. 18 KK red. Stefański 2023 wyd.6/Stefańska, Legalis). Pomocnik nie musi mieć pełnej świadomości każdego elementu wykonywanego przestępstwa, którego popełnienie ułatwia. Pomocnictwem jest ułatwienie popełnienia czynu zabronionego konkretnej osobie, ale niekoniecznie zindywidualizowanej w danym postępowaniu co do tożsamości. Brak jest podstaw zarówno do twierdzenia, że sprawca musi być z imienia i nazwiska oznaczony w czynie przypisanym pomocnikowi, jak i do twierdzenia, że personalia tej osoby muszą być znane pomocnikowi. Istotne jest, aby udzielona pomoc miała charakter realny, tzn. dla odpowiedzialności za pomocnictwo konieczne jest wywołanie przez zachowanie pomocnika rezultatu w postaci zmiany sytuacyjnej, przejawiającej się stworzeniem warunków, w których popełnienie czynu zabronionego przez inną osobę jest łatwiejsze niż w sytuacji, gdyby pomocnik nie zrealizował swojego zachowania. O ile dla przyjęcia pomocnictwa niezbędne jest przekonanie sądu o tym, że istniała osoba indywidualnie oznaczona, względem działań której podejmowane były przez pomocnika czynności określone w dyspozycji art. 18 § 3 kk (oraz dyspozycji przepisu określającego znamiona przestępstwa, którego dopuszczał się sprawca), o tyle brak jest podstaw zarówno do twierdzenia, że osoba ta musi być z imienia i nazwiska oznaczona w czynie przypisanym pomocnikowi, jak i do twierdzenia, że personalia tej osoby muszą być znane pomocnikowi (por. wyrok SN z dnia 7 marca 2023 roku, sygn. IV KK 223/22, legalis). Odnosząc powyższe rozważania do realiów przedmiotowej sprawy, stwierdzić należy, iż A. F. zdawał sobie sprawę, że przy pomocy założonego przez niego konta bankowego dojdzie do popełnienia przestępstwa oszustwa. Oskarżony zakładając konto bankowe, a następnie przekazując komplet dokumentów potrzebnych do nieorganicznego do niego dostępu nieustalonym sprawcom, na które wpłynęły środki finansowe pochodzącego z oszustwa na szkodę D. K. (1), ułatwił nieustalonym sprawcom popełnienie czynu zabronionego. Oskarżony przekazując nieustalonym sprawcom całość dokumentacji potrzebnej do nieograniczonego dostępu do założonego przez siebie konta bankowego, dał im niejako „narzędzie” do realizacji oszustwa na szkodę pokrzywdzonej. Odnosząc się do zamiaru oskarżonego, jego świadomości w jakim procederze uczestniczył, podnieść należy, iż osoba dorosła, o nawet przeciętnej zdolności w zakresie percepcji otaczającej rzeczywistości, powinna zdawać sobie sprawę, że założenie konta bankowego i przekazanie kompletu dokumentacji pozwalającej na nieograniczony dostęp do konta przez osoby postronne, będzie brzemienne w negatywne skutki. Koniecznym w tym miejscu jest zestawienie dat, a mianowicie zawarcia przez oskarżonego umowy rachunku bankowego w dniu 11 października 2018 roku i dokonanie oszustwa na szkodę pokrzywdzonej które zostało „sfinalizowane” w dniu 30 października 2018 roku. Już to zestawienie pozwala wysnuć zasadny wniosek, iż założenie konta przez oskarżonego odbyło się w określonym celu, a mianowicie na potrzeby dalszych działań przestępczych, które w tym przypadku dokonały się w dniu 30 października 2018 roku, kiedy to D. K. (1) wskutek wprowadzenia w błąd co do rzekomej „akcji” (...) dokonała dwóch przelewów, każdy po 50.000 złotych na wskazane przez nieustalonych sprawców konto bankowe założone wcześniej przez oskarżonego. Właśnie po to nieustaleni dotychczas sprawcy posłużyli się kontem bankowym założonym w tym celu przez A. F., aby utrudnić czy wręcz uniemożliwić powiązanie ich z przestępczym procederem, który realizowali. Obecnie założenie konta bankowego nie wiąże się ani z nadmierną, uciążliwą procedurą, ani nie jest obwarowane szczególnymi wymaganiami, trudnymi do pokonania, poza posiadaniem ważnego dowodu osobistego. I tu znajduje się clou sprawy, zawarcie umowy przez sprawców, pozwoliłoby na szybką ich identyfikację, zaś posłużenie się kontem założonym przez oskarżonego, „kończyło na nim” łańcuch powiązań i ustaleń. W świetle powyższych ustaleń brak jakichkolwiek racjonalnych argumentów przemawiających za tym, iż A. F. zakładając konto bankowe i przekazując następnie dokumenty pozwalające na nieograniczony do niego dostęp nieustalonym sprawcom, nie posiadał wiedzy, rozeznania o użyciu jego konta bankowego do celów przestępczych. Wręcz przeciwnie, okoliczności sprawy wskazują, iż A. F. musiał zdawać sobie sprawę, że jego konto posłuży sprawcom oszustwa do ułatwienia w jego popełnieniu. Tym samym oskarżony obejmował swoim zamiarem, że swoimi działaniami (założeniem konta bankowego i przekazaniem kompletu dokumentacji do niego pozwalającej na nieorganiczny dostęp do konta) ułatwi zrealizowanie przez inne osoby czynu zabronionego. W przedmiotowej sprawie brak dowodów pozwalających na wniosek, iż A. F. posiadał wiedzę na temat szczegółowych planów sprawców przestępstwa na szkodę D. K. (1), czego nie można de facto wykluczyć, niemiej jednak okoliczność ta nie ma wpływu na przyjęcie, iż oskarżony działał z zamiarem ewentualnym, gdyż okoliczności sprawy mogły wzbudzić w nim takie wątpliwości takiej treści, że mógł on przewidzieć, iż podjęte przez niego czynności ułatwią innym osobom możliwość popełnienia przestępstwa. Założenie konta bankowego, przekazanie kompletu dokumentacji pozwalającej na nieograniczony dostęp do tego konta osobom trzecim, są czynnościami, które niewątpliwie wiążą się z dokonaniem oszustwa. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwala na uzasadniony wniosek, A. F., podejmując działania polegające na założeniu konta bankowego i przekazanie go do wyłącznego dysponowania przez osoby trzecie, godził się na popełnienie konkretnego przestępstwa - oszustwa, przez inne osoby. A. F. jak już wcześniej zostało to podniesione miał świadomość, iż jego zachowanie stanowi ułatwienie popełnienie przestępstwa przez inne osoby. W tym stanie rzeczy, A. F., swoim zachowaniem wypełnił znamiona przestępstwa art. 18§ 3 kk w zw. z art. 286§ 1 kk. W tym miejscu koniecznym jest odniesienie się do kwalifikacji prawnokarnej czynu zarzuconego oskarżonemu w akcie oskarżenia. W ocenie sądu, mając na uwadze dokonane w sprawie ustalenia i rozważania poczynione wyżej, brak było podstaw do przyjęcia za Prokuratorem o samodzielnym, jednoosobowym sprawstwie oskarżonego. Przeciwko jednoosobowemu sprawstwu oskarżonego świadczą już zeznania D. K. (1), która podała, iż skontaktował się z nią telefonicznie mężczyzna podający się za funkcjonariusza (...) starszego sierżanta A. Ż.. Dzwoniący, żeby się uwiarygodnić w oczach pokrzywdzonej jak i całą „akcję” ochrony jej środków finansowych przed wrogim przejęciem przez hakerów, podał do telefonu innego mężczyznę, podającego się tym razem za „prokuratora S.”. Z powyższej wiarygodnej relacji pokrzywdzonej wynika, iż w przestępczym procederze uczestniczyło co najmniej dwóch sprawców. Okoliczność ta nie została w żaden sposób zweryfikowana przez Prokuratora i nie wyciągnięto z niej żadnych wniosków, chociażby w zakresie przyjętego opisu czynu. W realiach przedmiotowej sprawy brak jednakże podstaw do przyjęcia, iż działania A. F. stanowiły sprawstwo czy też współsprawstwo w czynie popełnionym na szkodę D. K. (1). Dodać również należy, iż zeznań pracownika (...) Bank (...) wynika, iż z konta A. F. na które zostały przelane pieniądze przez D. K. (1), tego samego dnia dokonano wypłaty części pieniędzy na terenie Wielkiej Brytanii. Szczegółowo zakres działań i rolę oskarżonego w przestępczym procederze opisano powyżej. Na takie ustalenia pozwalają zgromadzone w sprawie dowody. W tym miejscu koniecznym jest jeszcze zwrócenie uwagi na osobę A. F., jego dotychczasowej linii życiowej. Jak wynika z oświadczenia oskarżonego, legitymuje się on podstawowym wykształceniem, bez wyuczonego zawodu, zaś z opinii biegłych psychiatrów wynika jego obniżona sprawność intelektualna. Wskazane wyżej okoliczności w zestawieniu z „wyrafinowanym” modus operandi przestępczego zachowania na szkodę D. K. (1) przemawiają przeciwko sprawstwu oskarżonego jak chce Prokurator i to dodatkowo zrealizowanemu w pojedynkę. Modus operandi sprawców czynu na szkodę D. K. (1) był bardzo przemyślany, zaplanowany, na swój sposób wręcz wyrafinowany, jeśli chodzi o stopień zorganizowania, przygotowania. Warto w tym kontekście wspomnieć o dokonywanych zaraz po zaksięgowaniu pieniędzy na koncie założonym przez A. F. szeregu przelewów wewnętrznych, również poza granice kraju, w tym na konto założone na B. K., na które to konto zostały przelane pieniądze z innego oszustwa popełnionego w ten sam sposób na szkodę D. K. (2). Przedmiotowa sprawa prowadzona przez Prokuraturę Rejonową dla Wrocławia Krzyków Zachód za sygn.PR1Ds.3646.2018, z uwagi na niewykrycie sprawców, została umorzona. Wszystkie te zabiegi podjęte przez sprawców zmierzały do „urwania wątku”, „zagmatwania”, aby ostatecznie utrudnić lub wręcz uniemożliwić identyfikację sprawców. Przypomnieć w tym miejscu należy, iż odpowiedzialność karna opiera się na zasadzie indywidualizacji oraz winy (art. 1 § 1 i 3 kk) i do tego, aby można było skazać oskarżonego winę tę należy udowodnić konkretnymi dowodami. Nie może ona opierać się wyłącznie na domniemaniach czy też innymi słowy na prawdopodobieństwie nawet jeśli byłoby ono duże. Oznacza to, że sprawca czynu zabronionego ponosi odpowiedzialność karną tylko na tyle, na ile można mu postawić zarzut, przy czym skalę tego zarzutu, a więc i zakres odpowiedzialności, wyznaczają zasady subiektywizacji i indywidualizacji (por. wyrok SN z dnia 7 grudnia 2022 roku, sygn. I KA 13/22 legalis)

Reasumując zasadnym jest przypisanie oskarżonemu czynu wyczerpującego dyspozycję art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk. A. F. miał możliwość zachowania się zgodnie z prawem, a mimo to nie dał posłuchu normom prawnym. Nie zachodziły przy tym żadne okoliczności wyłączające jego winę. Mając powyższe na uwadze uznać należy, iż zachowanie oskarżonego jako bezprawne, karalne, karygodne i zawinione stanowi przestępstwo.

3.3.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

3.4.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

3.5.  Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

A. F.

Kara 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności w realiach przedmiotowej sprawy, uwzględnia okoliczności przemawiające na niekorzyść oskarżonego w postaci:

- uprzedniej karalności, zrealizowania przypisanego mu czynu w warunkach powrotu do przestępstwa określonych w art. 64 § 1 kk. W realiach przedmiotowej sprawy sąd nie dopatrzył się okoliczności, które przemawiałyby na korzyść A. F..

Zgromadzony materiał dowodowy uzasadniał przypisanie oskarżonemu czynu wyczerpującego dyspozycję art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk. Stosownie do brzmienia art. 19 § 1 kk, sąd wymierza karę za pomocnictwo w granicach przewidzianych za sprawstwo. Kary za pomocnictwo mają niższy wymiar niż za sprawstwo, gdyż zazwyczaj stopień społecznej szkodliwości czynu dokonanego przez pomocnika oceniany jest jako niższy niż sprawcy. Pomocnictwo będące zjawiskową postacią przestępstwa zawęża rolę w przestępstwie, przyjmując, że działanie oskarżonego polega na ułatwianiu popełnienia czynu zabronionego (por. wyrok SN z dnia 5 marca 2002 roku, sygn. II KKN 77/00, Legalis). W tym stanie rzeczy kierując się zasadą indywidualizacji odpowiedzialności karnej, mając na uwadze zakres działań przypisanych oskarżonemu i jego rolę w przestępstwie popełnionym na szkodę D. K. (1), sąd wymierzył mu karę 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności.

5.  1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

O kosztach postępowania sąd orzekł w oparciu o brzmienie art. 627 kpk w zw. z art. 2 ust. 1 pkt. 4 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (Dz. U z 1983 r., Nr 49, poz. 223). W orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie sąd może zwolnic (nie ma obowiązku) oskarżonego w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych, jeżeli istnieją podstawy do uznania , że uiszczenie ich byłoby dla niego zbyt uciążliwe ze względu na sytuację rodzinną majątkową i wysokość dochodów, jak również wtedy, gdy przemawiają za tym względy słuszności. Zachował swą aktualność pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w wyroku z dnia 5 lipca 1983 roku, (sygn. Rw 529/83, OSNKW 1-2/1984/21) mówiący, iż zwolnienie od kosztów postępowania za którąkolwiek instancję jest fakultatywne i ocenne, co obliguje sąd do wskazania występujących w sprawie okoliczności, które stanowią podstawę ustalenia, że uiszczenie kosztów postępowania byłoby zbyt uciążliwe ze względu na sytuację rodzinną, majątkową i wysokość dochodów. Odnosząc powyższe rozważania do realiów przedmiotowej sprawy, za obciążeniem oskarżonego kosztami postępowania przemawiają okoliczności dotyczące sytuacji osobistej i majątkowej w/w. Oskarżony nie ma nikogo na utrzymaniu. Fakt osadzenia w zakładzie karnym w związku z wymierzeniem kary pozbawienia wolności ma charakter przejściowy, sam w sobie nie dyskwalifikuje od możliwości uregulowania wydatków i opłaty, tym bardziej, iż w przypadku niemożności jednorazowej wpłaty tytułem zasądzonych należności, oskarżony może wnioskować o rozłożenie płatności na raty.

6.  1Podpis

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Dorota Wojnarowska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim
Osoba, która wytworzyła informację:  Sędzia Anna Krzaczyńska-Sobczak
Data wytworzenia informacji: