Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 486/22

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

S. M.

z art. 226 § 1 kk w zw. z art. 12 § 1 kk

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

Fakt 1

S. M. jest mieszkanką gminy T. i wieloletnią petentką tamtejszego Urzędu (...). Od dawna kwestionuje ona różnego typu decyzje administracyjne, wnosi skargi, zgłasza bezzasadne zarzuty i wyraża pretensje pod adresem lokalnych urzędników, toteż jest wśród nich osobą dobrze znaną i w powszechnym odbiorze uchodzi za interesantkę trudną. Swoje niezadowolenie wielokrotnie wyrażała wszczynając awantury w budynku U. (...) a także formułując w mowie i piśmie stwierdzenia znieważające wobec B. (...) (...) (...) W. M., czego rezultatem było wszczęte wobec niej postępowanie karne (...) - umorzone z uwagi na znikomą społeczną szkodliwość czynu. Pod wpływem toczącego się postępowania S. M. czasowo ograniczyła swoją aktywność i przez pewien czas nie niepokoiła urzędników kłopotliwymi pismami.

1. zeznania W. M.

162-164

2. odpis postanowienia (...)

9-9v

Fakt 2

Wiosną 2022 r. przeciwko oskarżonej prowadzona była egzekucja komornicza dotycząca należności za rozgraniczenie nieruchomości, które nie było po myśli S. M.. Nie przyjmując do wiadomości rezultatów postępowania rozgraniczeniowego S. M. powróciła do intensywniejszego niż dotąd atakowania B. (...) znieważającymi słowami zarówno w składanych przez siebie pismach, jak i podczas systematycznych wizyt w Urzędzie (...). W obszernej korespondencji składanej osobiście w U. (...) oskarżona żądała "zwrotu swojej działki" utrzymując, że została jej ona ukradziona przez B. (...) W. M. i wielokrotnie nazywała go m.in. "Hitlerem swojego majątku" , (...) (...), (...), (...) (...). Seria szczególnie napastliwej korespondencji zawierającej tego rodzaju zwroty rozpoczęła się pismem złożonym w U. (...) dniu 6 maja a zakończyła pismem złożonym 18 października 2022 r., jakkolwiek poza tym okresem oskarżona także składała w sekretariacie swoje pisemne skargi, "ponaglenia" i żądania. Treść znieważających pism była dostępna dla wielu podwładnych W. M. z uwagi na obowiązujący w Urzędzie obieg korespondencji.

Systematycznie bywając w U. (...) S. M. wszczynała awantury w sekretariacie i na korytarzu, odmawiała opuszczenia budynku, blokowała gabinet pokrzywdzonego, czym destabilizowała jego pracę i zakłócała obsługę interesantów innym urzędnikom. Zachowanie oskarżonej stało się mocno uciążliwe dla W. M. szczególnie w okresie czerwiec-lipiec 2022 r., kiedy to do wykrzykującej i obrażającej go oskarżonej konieczne było wezwanie policji. Pierwsza interwencja tego rodzaju miała miejsce 21 czerwca, a kolejna 19 lipca.

Z uwagi na dyskomfort związany z zachowaniem oskarżonej Burmistrz unikał spotkań z nią i był telefonicznie ostrzegany przez pracowników o jej obecności w budynku (...), wskutek czego nie był w stanie normalnie wykonywać swoich obowiązków służbowych w godzinach urzędowania.

1. zeznania W. M.

162-164, 53-55

2. zeznania A. M.

164v-165, 76-77

3. zeznania M. O.

165-165v, 71-73

4. zeznania U. K.

165v-166, 83-84

5. rejestr interwencji policji i kopia notatników policyjnych, zapis nagrania z protokołem oględzin

39-44, 46-48

38, 61-62

6. wyjaśnienia oskarżonej S. M.

92-93v

7. pisma oskarżonej

10-11, 12-13, 16-17, 18-21, 22-25, 26-35, 36-37, 64-67, 68-69, 78-79, 80, 153-154v, 156-161

1.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

2.  OCena DOWOdów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Fakt 1

1. zeznania W. M.

w zakresie dotyczącym podłoża napastliwego zachowania oskarżonej, jego przejawów oraz form w latach 2017 - 2020 wiarygodne, skorelowane z treścią postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 6 sierpnia 2021 r. oraz potwierdzone zeznaniami świadków

2. odpis postanowienia (...)

Fakt 2

1. zeznania W. M.

w zakresie dotyczącym przebiegu, form i podłoża napastliwego znieważającego zachowania oskarżonej oraz jego związku z pełnionymi obowiązkami służbowymi w okresie od maja do października 2022 - wiarygodne, znajdujące odzwierciedlenie w treści pism autorstwa oskarżonej, zeznaniach świadków oraz potwierdzone nagraniem audio i rejestrem interwencji policji

2. zeznania A. M.

w zakresie potwierdzającym uciążliwość kontaktów służbowych z oskarżoną, jej naganne zachowanie, upór w negowaniu oczywistych faktów oraz wielokrotne werbalne i pisemne ataki na pokrzywdzonego oraz zakłócanie pracy (...) wiarygodne, potwierdzone wskazaniami doświadczenia życiowego, treścią i liczbą pism oskarżonej oraz zeznaniami W. M., U. K. i M. O., zapisem zdarzenia z 21 czerwca 2022 r. ukazującym skalę emocji oskarżonej i rodzaj używanych przez oskarżoną epitetów

3. zeznania M. O.

w zakresie potwierdzającym uciążliwość kontaktów służbowych z oskarżoną, jej naganne zachowanie w kontaktach z urzędnikami, upór w negowaniu oczywistych faktów oraz wielokrotne werbalne i pisemne ataki na pokrzywdzonego oraz zakłócanie pracy (...) wiarygodne, potwierdzone wskazaniami doświadczenia życiowego, treścią i liczbą pism oskarżonej oraz zeznaniami W. M., U. K. i A. M., zapisem zdarzenia z 21 czerwca 2022 r. ukazującym skalę emocji oskarżonej i rodzaj używanych przez oskarżoną epitetów

4. zeznania U. K.

w zakresie potwierdzającym uciążliwość kontaktów służbowych z oskarżoną, jej naganne zachowanie w kontaktach z urzędnikami, upór w negowaniu oczywistych faktów oraz wielokrotne werbalne i pisemne ataki na pokrzywdzonego oraz zakłócanie pracy (...) wiarygodne, potwierdzone wskazaniami doświadczenia życiowego, treścią i liczbą pism oskarżonej oraz zeznaniami W. M., M. O. i A. M., zapisem zdarzenia z 21 czerwca 2022 r. ukazującym skalę emocji oskarżonej i rodzaj używanych przez oskarżoną epitetów

6. wyjaśnienia oskarżonej S. M.

w zakresie potwierdzającym sprawstwo - wiarygodne, logicznie wpisujące się w podłoże wieloletnich sporów S. M. z lokalnymi urzędnikami, jednoznacznie dowodzące związku jej wypowiedzi z obowiązkami służbowymi W. M.

7. pisma oskarżonej

wiarygodne z uwagi na niekwestionowane pochodzenie od oskarżonej, a tym samym oryginalną treść i pełną autentyczność używanych przez nią zwrotów oraz jednoznaczny związek ze statusem prawnym i zawodowym pokrzywdzonego

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☒

3.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

1.

S. M.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Zgodnie z art. 226 § 1 kk karze podlega ten, kto znieważa funkcjonariusza publicznego lub osobę do pomocy mu przybraną, podczas iw związku z pełnieniem obowiązków służbowych. Przepis ten chroni niezakłócone funkcjonowanie instytucji publicznych oraz godność ich funkcjonariuszy, pojmowaną w sposób zobiektywizowany i określany przez powszechnie uznawane normy kulturalno-obyczajowe. Istotą przestępstwa znieważania jest okazanie pogardy, która zdecydowanie mocniej wyraża ujemny stosunek do wartości jaką reprezentuje sobą człowiek, aniżeli lekceważenie. Znieważenia funkcjonariusza można dopuścić się za pomocą różnych środków wyrazu i w różnej formie, o ile miało to miejsce podczas pełnienia obowiązków służbowych i w związku z nimi zostało podjęte, w takim miejscu lub w taki sposób, że treść zniewagi mogła dotrzeć do bliżej nieokreślonej liczby osób.

Zachowanie S. M. wyczerpało znamiona przepisu art. 226 § 1 kk, ponieważ w okresie od 5 maja 2022 r. do 18 października 2022 r. podczas osobistych wizyt w Urzędzie (...) (...), jak również w sporządzanych przez siebie pismach składanych w tym okresie na ręce różnych pracowników tego (...) wielokrotnie używała wobec urzędującego B. (...) W. M. słów wyrażających wobec niego głęboką pogardę i uwłaczających jego godności osobistej. Nie może być cienia wątpliwości, że czyniła to w ścisłym związku z wykonywaniem przez pokrzywdzonego obowiązków służbowych z zakresu administracji publicznej, gdyż jednoznacznie wskazuje na to treść wypowiedzi oskarżonej, a także rodzaj i charakter żądań wypowiadanych jednocześnie z obelżywymi epitetami. Nie ulega również wątpliwości, że do znieważania B. (...) (...) (...) dochodziło podczas, gdy pełnił on swoje obowiązki służbowe, gdyż oskarżona zawsze postępowała w ten sposób w godzinach pracy (...), a tym samym w godzinach urzędowania B. (...). Oceny tej nie zmienia fakt, że niejednokrotnie W. M. udało się uniknąć bezpośredniego spotkania z oskarżoną, skoro w tym czasie składała ona pisma zawierające zwroty znieważające albo domagając się spotkania z w/w publicznie wykrzykiwała pod jego adresem znieważające zwroty uniemożliwiając podjęcie obowiązków służbowych. Kierowane do pokrzywdzonego epitety urągają standardom komunikacji międzyludzkiej znacząco wykraczając poza granice dozwolonego wyrażania krytyki, czy okazywania niezadowolenia z działań urzędnika administracji publicznej. W świetle powszechnie znanych doświadczeń historycznych określenie (...) musi być uznane za głęboko obraźliwe i upokarzające. Urzędniczy kontekst zdarzenia powoduje, że także takie słowa jak (...), (...), czy (...) noszą cechę zniewagi nie mieszcząc się w powszechnie obowiązujących standardach relacji pomiędzy członkami społeczeństwa a przedstawicielami władzy publicznej. Przynależność burmistrzów do kategorii „funkcjonariuszy publicznych” nie może budzić jakichkolwiek wątpliwości w świetle definicji zawartej w art. 115 § 13 pkt 4 kk, co dopełnia kompletu znamion występku z art. 226 § 1 kk. Zważywszy, że oskarżona ustawicznie powielała swoje naganne zachowania i regularnie znieważała pokrzywdzonego motywowana tym samym impulsem woli, z tego samego powodu, w taki sam sposób i w krótkich odstępach czasu należało przyjąć, że jej zachowanie spajał ten sam z góry powzięty zamiar, co skutkowało przypisaniem jej działania w warunkach czynu ciągłego.

☐

3.2.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

3.3.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

3.4.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

3.5.  Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

S. M.

1

1

Jakkolwiek zachowanie S. M. godziło w ważne dobro prawne i było rozciągnięte w czasie, co czyniło je bardziej uciążliwym - stopień społecznej szkodliwości czynu nie jest znaczny. Za taką oceną przemawiają w pierwszej kolejności właściwości i warunki osobiste oskarżonej, która jest kobietą blisko 90-letnią, a do tego petentką U. (...) powszechnie uważaną za uciążliwą, której zarzutów nikt nie traktuje poważnie. Siła oddziaływania jej wypowiedzi nie jest więc tak znaczna, aby wyrządzić poważne szkody wizerunkowe W. M., a tym bardziej by zachwiać jego poczuciem własnej wartości czy osłabić autorytet pełnionego przezeń urzędu. Oskarżona ma sztywne poczucie własnych praw i nie kieruje nią nienawiść do pokrzywdzonego, ale przeświadczenie o krzywdzie doznanej ze strony organu, który w/w reprezentuje. Przekonuje o tym fakt, że w orbitę swoich podejrzeń oskarżona włącza wiele osób kierując bezzasadne zarzuty także wobec innych urzędników czy funkcjonariuszy publicznych. Choć jej zachowanie bez wątpienia jest niedopuszczalne i nie sposób go usprawiedliwiać, to nie należy go również demonizować widząc w nim coś więcej, aniżeli przejaw nadmiaru emocji i poczucia krzywdy spowodowanej niekorzystnymi decyzjami administracyjnymi. Działalność zawodowa funkcjonariuszy publicznych oznacza obcowanie z ludzkimi emocjami i wymaga podwyższonego progu odporności na stres. W. M., jako doświadczony samorządowiec cechy te z pewnością posiada, toteż nie ma powodów, aby wyolbrzymiać doznane przez niego krzywdy moralne, a tym bardziej uznać, że oskarżona wzbudziła w nim trwałe poczucie zagrożenia, czy udręczenia. W wyjątkowo uciążliwych sytuacjach wobec oskarżonej interweniowała policja, a nieoficjalny system środków zaradczych podejmowanych z pomocą podwładnych pozwalał skutecznie izolować pokrzywdzonego od uciążliwej petentki. W ocenie Sądu sam wiek oskarżonej wymaga dalej idącej wyrozumiałości dla jej uciążliwych zachowań, ponieważ z doświadczenia życiowego wynika, iż osobami w tak podeszłym wieku nie kierują niskie pobudki, ale niezachwiana wiara we własne racje.

Mimo zaawansowanego wieku S. M. nigdy nie była karana, przyznała się do popełnienia zarzuconego jej przestępstwa, a także - jak wynikało z zeznań świadków - poskromiła swój temperament ograniczając liczbę składanych pism i kłopotliwych wizyt w Urzędzie.

Żadne racje prawne ani faktyczne nie przemawiają więc za uznaniem, że splot opisanych podmiotowo-przedmiotowo okoliczności czynu wymaga wydania wyroku skazującego wobec blisko 90-letniej S. M.. W ocenie Sądu, adekwatną reakcją prawno-karną jest warunkowe umorzenie postępowania na okres próby zrelatywizowany do wieku oskarżonej i realnych potrzeb w zakresie weryfikacji postawionej oskarżonej pozytywnej prognozie kryminologicznej.

S. M.

1

2

Treść obowiązku probacyjnego wyraża niewątpliwą konieczność zdyscyplinowania oskarżonej, jednakże z poszanowaniem jej praw konstytucyjnych, w tym prawa dostępu do organów władzy publicznej. Wniosek oskarżyciela posiłkowego w tym zakresie szedł stanowczo za daleko pomijając publiczną funkcję sprawowanego urzędu i niedopuszczalność zakazania mieszkance gminy T. kontaktów z jej (...) i załatwiania swoich spraw we właściwym urzędzie. Obowiązek powstrzymania się od sposobu kontaktowania się z w/w w sposób uwłaczający jego godności bądź zakłócający wykonywanie obowiązków służbowych jest wystarczającym instrumentem nacisku dla przywrócenia komfortu pracy i powagi urzędu sprawowanego przez pokrzywdzonego.

5.  1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

Modyfikacja ram czasowych zarzutu okazała się konieczna z uwagi na wyniki postępowania dowodowego, które przywiodły do wniosku, że seria znieważających zachowań oskarżonej znacząco wykraczała poza okres wskazany w akcie oskarżenia. Opis czynu musiał mieć jednak swoje "zakotwiczenie" w pierwotnej treści zarzutu, gdyż w przeciwnym razie stanowiłoby to wyjście poza ramy aktu oskarżenia prowadzące w istocie do przypisania oskarżonej innego czynu niż zarzucony. Jeżeli nawet S. M. podejmowała inne bezprawne zachowania wobec W. M. w okresie od 12 października 2020 r. - jak wynika z pisemnego zawiadomienia o przestępstwie, to kształt ostatecznie przedstawionego jej zarzutu wykluczał ewentualne pociągnięcie jej za to do odpowiedzialności z uwagi na brak skargi uprawnionego podmiotu, jak również brak objęcia ściganiem występków zasadniczo ściganych z oskarżenia prywatnego ( z art. 212 kk i 216 kk).

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3

Wynagrodzenie należne obrońcy z urzędu przyznano od Skarbu Państwa, na podstawie Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U. z 2019 r. poz. 18) z uwzględnieniem wyroku TK z 28 listopada 2022 r. SK 78/21.

4.

Trudna sytuacja materialna oskarżonej utrzymującej się jedynie ze skromnej emerytury ( 1400 zł) oraz jej wiek i stan zdrowia przemawiały za uznaniem, że obciążenie jej choćby w części kosztami postępowania nie byłoby słuszne.

6.  1Podpis