Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 418/22

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

I. T.

z art. 270 § 1 kk w zw. z art. 12 kk w zw. z art. 4 § 1 kk

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

Fakt 1

Po rozwodzie przed ok. 20 laty I. T. zamieszkała razem z owdowiałym ojcem W. O. w jego lokatorskim mieszkaniu w bloku przy ul. (...) w P. (...) i od tego czasu prowadziła z nim wspólne gospodarstwo domowe oraz pomagała w codziennych sprawach. Na zmianę z oskarżoną W. O. zajmowało się również jej rodzeństwo - E. S. i M. O. (1), ponieważ I. T. od lat systematycznie wyjeżdżała do pracy w Niemczech, gdzie okresowo przebywała do 3 miesięcy.

W 2016 r. W. O. podupadł na zdrowiu i na tle opieki nad nim pogorszyły się relacje oskarżonej z bratem i siostrą. I. T. uważała, że rodzeństwo nie opiekuje się ojcem należycie podczas jej nieobecności, natomiast E. S. i jej brat mieli pretensje, że oskarżona nie liczy się z ich życiowymi i zawodowymi planami informując SMS-em o swoim zamierzonym wyjeździe zarobkowym niemalże z dnia na dzień.

1. wyjaśnienia I. T.

339v- 341v

2. zeznania E. S.

341v-343v

Fakt 2

Konflikt oskarżonej z rodzeństwem zaostrzył się po tym jak w maju 2018 r. W. O. przeszedł udar, konsekwencją którego było połowiczne porażenie ciała i niezdolność do samodzielnego funkcjonowania. W/w wymagał całodobowej opieki oraz pomocy przy podstawowych czynnościach m.in. przy karmieniu i toalecie. Jeszcze przed wypisaniem go ze szpitala powstał problem opieki nad nim. E. S. i M. O. (2) uważali, że ojciec powinien wrócić do swojego mieszkania, gdzie czuje się najlepiej i ma wszystkie wygody i gdzie wspólnie z oskarżoną mogliby się nim we trójkę opiekować. I. T. była zdania, że ojca należy umieścić w specjalnym ośrodku zapewniając mu całodobową opiekę pielęgniarską.

Ostatecznie żadne obustronne ustalenia nie zostały poczynione, a w dniu wypisu W. O. ze szpitala (...) bez konsultacji z rodzeństwem i bez ich zgody umieściła ojca w komercyjnym Zakładzie (...) przy ul. (...) w P. (...), gdzie miesięczny koszt pobytu wynosił 2.400 zł.

Wiadomością SMS z dnia 3 lipca 2018 r. I. T. poinformowała brata, że zapłaci koszty pobytu ojca w Z. (...) tylko do 5 lipca odbierając sobie pieniądze z jego emerytury, a także zawiadomiła że wkrótce wyjeżdża do pracy. Kategorycznie zażądała zapewnienia ojcu opieki i decyzji co do jego dalszych losów. Kolejnego dnia tą samą drogą ponowiła pytanie informując, że po 5 lipca wyjeżdża.

M. O. (2) i E. S. odebrali ojca z Z. (...) w dniu 4 lipca 2018 r. ponieważ nie było ich stać na opłacenie dalszego pobytu i ku niezadowoleniu oskarżonej zawieźli go do jego mieszkania. Przez kolejne dni I. T. samodzielnie się nim opiekowała, a jej brat i siostra ani go nie odwiedzali, ani telefonicznie nie dopytywali o jego stan. Oskarżona była rozżalona postawą rodzeństwa, gdyż samej było jej ciężko zajmować się ojcem w nieprzystosowanym do tego mieszkaniu.

W dniu 10 lipca 2018 r., W. O. z powodu zakażenia bakteryjnego jelit trafił do Szpitala (...) w B., gdzie przebywał przez kolejne trzy dni. W chwili przyjęcia był przytomny, ale bez logicznego kontaktu. W trakcie pobytu występowały trudności w porozumiewaniu się z nim - przysypiał, okresowo był niespokojny, prezentował cechy zespołu otępiennego.

Odbierając ojca ze szpitala w B. I. T. ponownie samodzielnie zadecydowała o umieszczeniu go w prywatnym ośrodku rehabilitacyjno-leczniczym w W., gdzie został przewieziony transportem medycznym. Pobyt tam wiązał się jednak z jeszcze wyższymi koszami, na ponoszenie których nie godziło się jej rodzeństwo.

1. wyjaśnienia I. T.

339v- 341v

2. zeznania E. S.

341v-343v

3. korespondencja SMS

140-142

4. historia choroby

196

Fakt 3

Chcąc zmusić brata i siostrę do partycypowania w kosztach opieki nad ojcem, oskarżona osobiście napisała w imieniu W. O. pozew o alimenty przeciwko dzieciom - E. S. i M. O. (1). W dniu 9 sierpnia 2018 r. złożyła w/w pozew w Biurze (...) Sądu (...) w P. (...), a ślad za pozwem, w dniu 21 sierpnia 2018 r., złożyła do akt również napisane przez siebie pełnomocnictwo, którym W. O. miał ją upoważnić do reprezentowania siebie w sprawie o alimenty.

Na obu w/w dokumentach I. T. podrobiła podpisy swojego ojca, który ze względu na stan zdrowia, w tym niedowład prawej ręki, wówczas już nie był w stanie podpisać się samodzielnie w sposób czytelny, a z uwagi na postępujący proces otępienny nie był również w stanie samodzielnie egzystować, ani podejmować decyzji. Taki stan rzeczy nie uległ istotnej zmianie do 23 sierpnia 2018 r.

1. opinia grafologiczna

411

2. dokumentacja medyczna

189, 191-194

3. zaświadczenie o pobycie i informacja o przebiegu rehabilitacji

197, 198

1.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

I. T.

z art. 270 § 1 kk w zw. z art. 12 kk w zw. z art. 4 § 1 kk

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

Bark po stronie oskarżonej pełnej świadomości posłużenia się, jako autentycznymi, sfałszowanymi dokumentami w postaci pozwu o alimenty i pełnomocnictwa oraz możliwość podrobienia podpisów W. O. na w/w dokumentach przez kogokolwiek innego poza oskarżoną.

wyjaśnienia I. T.

339v- 341v

2.  OCena DOWOdów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Fakt 1

1. wyjaśnienia I. T.

w zakresie potwierdzającym napięte relacje z rodzeństwem na tle sprawowania opieki nad chorującym W. O. - wiarygodne z uwagi na zbieżność z zeznaniami E. S., a także zgodność ze wskazaniami doświadczenia życiowego.

2. zeznania E. S.

w zakresie potwierdzającym napięte relacje E. S. i M. O. (1) z oskarżoną na tle sprawowania opieki nad ich chorującym ojcem - wiarygodne z uwagi na zbieżność z wyjaśnieniami oskarżonej, a także zgodność ze wskazaniami doświadczenia życiowego

Fakt 2

1. wyjaśnienia I. T.

w zakresie potwierdzającym eskalację konfliktu z rodzeństwem oraz rozbieżność stanowisk co do sposobu sprawowania opieki nad W. O. po przebytym przez niego udarze - wiarygodne z uwagi na zbieżność z relacją E. S., treścią wymienianej korespondencji SMS oraz dokumentacją lekarską z okresu V -VII 2018 r. ilustrującą stan zdrowia W. O., który w świetle elementarnych wskazań doświadczenia życiowego - stanowił o pilnej potrzebie zapewnienia mu całodobowej opieki stając się zarazem źródłem emocji i obopólnego poczucia rozgoryczenia wynikającego z braku wspólnych uzgodnień między rodzeństwem.

2. zeznania E. S.

w zakresie potwierdzającym eskalację konfliktu z oskarżoną oraz rozbieżność stanowisk co do sposobu sprawowania opieki nad W. O. po przebytym przez niego udarze - wiarygodne z uwagi na zgodność z relacją I. T., treścią wymienianej korespondencji SMS oraz dokumentacją lekarską z okresu V -VII 2018 r. ilustrującą stan zdrowia W. O., który w świetle elementarnych wskazań doświadczenia życiowego - stanowił o pilnej potrzebie zapewnienia mu całodobowej opieki stając się zarazem źródłem emocji i obopólnego poczucia rozgoryczenia wynikającego z braku wspólnych uzgodnień między rodzeństwem

3. korespondencja SMS

niekwestionowany w sprawie zapis informacji przesyłanych przez oskarżoną jednoznacznie dowodzący jej oczekiwań wobec brata i siostry

4. historia choroby

wiarygodne dokumenty medyczne ilustrujące zły stan zdrowia W. O. - w tym jego niezdolność do samodzielnego funkcjonowania oraz należytego postrzegania rzeczywistości

Fakt 3

1. opinia grafologiczna

niebudząca zastrzeżeń analiza oparta na specjalistycznej wiedzy, uwzględniająca wszystkie aspekty faktyczne, zwłaszcza możliwy wpływ wieku i choroby na zmiany cech pisma ręcznego W. O., oparta na obszernym materialne porównawczym i logicznie umotywowana, zachowująca korelację z lekarskimi ocenami stanu zdrowia W. O., formułująca wnioski zbieżne z logiką sytuacyjną i racjonalną oceną rzeczywistości funkcjonowania w/w

2. dokumentacja medyczna

niekwestionowana w sprawie, obiektywna ilustracja niezdolności W. O. do oceny skutków prawnych pozwu złożonego w jego imieniu przez oskarżoną oraz do samodzielnego opatrzenia własnoręcznym podpisem dokumentacji procesowej

3. zaświadczenie o pobycie i informacja o przebiegu rehabilitacji

jednoznaczna ocena skali niedomagań W. O. w okresie objętym przestępstwem wyłączających jego fizyczną i psychiczną zdolność do osobistego podpisania dokumentacji procesowej i rozeznania co do jej skutków

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.1.1

wyjaśnienia I. T.

w zakresie negującym podrobienie podpisów W. O. - niewiarygodne z uwagi na:

- jawną i rażącą sprzeczność z logiką sytuacyjną oraz wskazaniami doświadczenia życiowego nakazującymi wykluczyć, aby niesprawny fizycznie i niezdolny do samodzielnego wykonywania podstawowych czynności życiowych oraz ogarnięty postępującym procesem otępiennym 86-letni W. O. był w stanie złożyć własnoręczny, czytelny podpis na jakimkolwiek dokumencie, jak również nakazującymi wykluczyć, by ktokolwiek inny poza I. T. miał motyw, chciał i był w stanie podrobić podpisy w/w na dokumentach tej wagi jak pozew i pełnomocnictwo procesowe;

- jawną i rażącą sprzeczność z dokumentacją medyczną różnych placówek z okresu V-VIII 2018 r. analogicznie opisującą stan W. O. jako pacjenta niezdolnego do samodzielnej egzystencji, bez logicznego kontaktu z otoczeniem

- jawną i rażącą sprzeczność z opinią grafologiczną opartą na specjalistycznej analizie materiałów źródłowych, popartą przekonującym i logicznym wywodem, która kategorycznie wyklucza W. O. jako autora podpisu na spornych dokumentach

- brak spójności wewnętrznej w zakresie charakteryzującym stan ojca w okresie poprzedzającym przestępstwo

- ewidentne i sprzeczne ze zdrowym rozsądkiem, forsujące linię obrony opartą na strategii negowania zarzutu wbrew oczywistym faktom ( w tym przyznawanym przez samą oskarżoną) i zdrowemu rozsądkowi

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☒

3.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

1.

I. T.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Na podstawie art. 270 § 1 kk penalizacji podlega zachowanie sprawcy, który bądź to nadaje dokumentowi pozory, że wynikająca z niego treść pochodzi od danego wystawcy - co nie jest prawdą (takie zachowanie jest „podrobieniem” dokumentu w rozumieniu art. 270 § 1 kk), bądź też sprawca zmienia treść autentycznego dokumentu rzeczywiście wystawionego przez uprawnionego do tego wystawcę (takie zachowanie jest „przerobieniem” dokumentu w rozumieniu art. 270 § 1 k.k.). Dokumentem w myśl definicji zawartej w art. 115 § 14 kk jest każdy przedmiot lub inny zapisany nośnik informacji, z którym jest związane określone prawo, albo który ze względu na zawartą w nim treść stanowi dowód prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie prawne.

Nie może ulegać dyskusji, że dokumentem w podanym wyżej rozumieniu jest zarówno pozew inicjujący postępowanie sądowe jak i pełnomocnictwo procesowe wyposażające określoną osobę we wszelkie kompetencje jego strony. Składając w Sądzie (...) w/m kolejno w dniach 9 i 21 sierpnia 2018 r. pisma procesowe o tak doniosłych skutkach prawnych I. T. miała pełną świadomość, że posługuje się jako autentycznymi dokumentami, które zostały podrobione, ponieważ nie tylko sama spisała ich treść, ale także osobiście sfałszowała na nich podpisy niedolnego do tego powoda. Inny wniosek urągałby elementarnej logice i stał w sprzeczności zarówno z opinią eksperta w dziedzinie grafologii jak i ze wskazaniami doświadczenia życiowego. To oskarżona, jako jedyna z rodzeństwa była zdeterminowana do umieszczenia W. O. w specjalistycznej placówce i samodzielnie o tym zdecydowała wyrażając jasno swoje finansowe oczekiwania wobec siostry i brata. To ona w kolejnych SMS-ach zapowiadała podjęcie przeciwko nim kroków prawnych. To ona jako jedyna miała motyw do popełnienia przestępstwa, ponieważ była zdecydowana wszelkimi środkami zmusić rodzeństwo do partycypowania w kosztach prywatnego ośrodka opieki. Niepodobieństwem zatem byłoby zakładać, że w tych okolicznościach ktokolwiek inny podrobił podpisy W. O., zwłaszcza jego otoczenie stanowił wyłącznie personel medyczny, a jego stan wykluczał nawet wysłowienie prośby o tego rodzaju pomoc.

Działania oskarżonej następowały w krótkich odstępach czasu i ewidentnie spajał je ten sam - powzięty z góry zamiar, gdyż podrobienie pełnomocnictwa procesowego było oczywistym i logicznym następstwem uprzedniego podrobienia pozwu o alimenty. Z tego względu zachowanie oskarżonej przybrało postać czynu ciągłego w formule przewidzianej przez art. 12 kk w wersji obowiązującej w dacie czynu. Z uwagi na treść nieobowiązującego wówczas art. 57b kk - poprzedni stan prawny okazał się dla oskarżonej względniejszy, co przesądziło o jego zastosowaniu zgodnie z brzmieniem art. 4 § 1 kk.

☐

3.2.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

3.3.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

3.4.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

3.5.  Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

I. T.

1.

1.

Stopień społecznej szkodliwości czynu był znaczny, ponieważ oskarżona godziła w wiarygodność dokumentu, a tym samym w pewność obrotu prawnego. Podrobionym przez siebie pozwem zainicjowała postępowanie sądowe powodując realne ryzyko oparcia orzeczenia sądowego na dokumencie sfałszowanym i narażając w ten sposób autorytet wymiaru sprawiedliwości i grożąc wygenerowaniem wysokich kosztów społecznych orzeczenia dotkniętego wadą. Sposób jej zachowania cechowały premedytacja, cynizm oraz osobista niechęć do siostry i brata, które nie podzielało jej zdania i nie było w stanie sprostać finansowym konsekwencjom umieszczenia W. O. w komercyjnej placówce. O ile można zrozumieć poczucie rozgoryczenia niewątpliwie trudną sytuacją życiową i brakiem dostatecznego wsparcia ze strony rodzeństwa, o tyle trudno usprawiedliwić środki, jakimi I. T., wykorzystując instytucję państwową, próbowała wymusić na rodzeństwie postępowanie zgodne z własnymi oczekiwaniami. Miała czas, aby ochłonąć i nadać swoim żądaniom kształt zgodny z prawem, ale nie zdobyła się na refleksje i konsekwentnie realizowała swój plan posługując się nieuczciwością.

Wysoki jest również stopień winy, gdyż I. T. jest kobietą o wysoko rozwiniętych kompetencjach społecznych, ma sztywne poczucie swoich praw i potrafi je egzekwować, ma również dostateczne rozeznanie w obowiązującym prawie, aby zdawać sobie sprawę, że sfałszowanie cudzego podpisu jest przestępstwem. Wiedząc o tym dwukrotnie w niespełna dwutygodniowym odstępie podrobiła podpis swojego ojca pozorując jego wolę wystąpienia na drogę sądową przeciwko dwójce pozostałych dzieci.

Jej zachowanie po popełnieniu przestępstwa, w tym postawa prezentowana w postępowaniu karnym, nie wskazywały na jakiekolwiek poczucie winy i dolność do wyrażenia skruchy. Przeciwnie, oskarżona oczekiwała zrozumienia wyłącznie dla własnej sytuacji, obarczała odpowiedzialnością za swoje położenie inne osoby i instytucje i nie była skłonna krytycznie odnieść się do własnego postępowania. Próbowała wprowadzić w błąd biegłą grafolog dostarczając rękopisy, na których również figurowały sfałszowane przez nią podpisy W. O.. W ocenie Sądu - taka postawa sprzeciwiała się warunkowemu umorzeniu postępowania karnego, ponieważ jest ono uzasadnione jedynie tam, gdzie istnieją podstawy do przyjęcia, że będzie to wystarczające do osiągnięcia celów postępowania. Nieprzejednana postawa oskarżonej, a zwłaszcza mocno eksponowane poczucie pokrzywdzenia wniesieniem aktu oskarżenia i utrwalona skłonność do eksponowania własnych racji za wszelką cenę - gwarancji takiej nie dają.

Zważywszy jednak, że I. T. jest kobietą w statecznym wieku, która przestępstwa dopuściła się incydentalnie, w specyficznym układzie sytuacyjnym - wymierzono jej karę najlżejszego rodzaju. Liczba stawek ilustruje wagę popełnionego przestępstwa, a wartość jednej stawki dziennej odpowiada możliwościom finansowym oskarżonej oraz współczesnym realiom społeczno-ekonomicznym.

5.  1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

Na koszty postępowania złożyły się wydatki związane z wynagrodzeniem biegłej, doręczeniem korespondencji oraz uzyskaniem danych z KRK i zgodnie z treścią art. 627 kpk zasądzono je od oskarżonej na rzecz Skarnu Państwa. Opłatę wymierzono stosowanie do art. 3 ust. 1 Ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity: Dz. U. 1983 r. Nr 49 poz. 223).

6.  1Podpis