II K 30/23 - wyrok Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim z 2023-05-22

Sygn. akt II K 30/23

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 maja 2023 roku

Sąd (...) w P. (...) Trybunalskim II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Agnieszka Zielińska

Protokolant: Justyna Galbierczyk

po rozpoznaniu na rozprawie w dniach: 26 lipca 2022 r., 12 września 2022 r. i 22 maja 2023 r.

sprawy M. C. , córki A. i D. zd. M.,

ur. (...) w P.

oskarżonej o to, że:

w bliżej nieustalonym czasie, od dnia 31 sierpnia 2018 roku do 9 marca 2021 r. w P., będąc właścicielem szkoły o nazwie (...) L. (...) z siedzibą w P. (...) ul. (...), dokonała zniszczenia dokumentacji szkolnej w postaci arkuszy ocen, dzienników lekcyjnych, którymi to dokumentami nie miała prawa wyłącznie rozporządzać

tj. o czyn z art. 276 kk

1.  oskarżoną M. C. uznaje za winną popełnienia zarzucanego jej czynu wyczerpującego dyspozycję art. 276 kk i za to na podstawie art. 276 kk wymierza karę grzywny w ilości 200 (dwieście) stawek dziennych, przyjmując wysokość jednej stawki na kwotę 20 (dwadzieścia) złotych;

2.  zasądza od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 70 (siedemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu wydatków oraz kwotę 400 (czterysta) złotych tytułem opłaty.

UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 30/23

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

I.

M. C.

W bliżej nieustalonym czasie, od dnia 31 sierpnia 2018 roku do 9 marca 2021 r. w P., będąc właścicielem szkoły o nazwie (...) L. (...) z siedzibą w P. (...) ul. (...), dokonała zniszczenia dokumentacji szkolnej w postaci arkuszy ocen, dzienników lekcyjnych, którymi to dokumentami nie miała prawa wyłącznie rozporządzać, tj. o czyn z art. 276 kk.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

1.  Od 2013 r. M. C. (wcześniej P.) była jednocześnie właścicielem oraz dyrektorem szkoły o nazwie (...) L. (...) z siedzibą w P. (...) przy ul. (...).

Zaświadczenie o wpisie do ewidencji

Dokumentacja dot. szkoły

176

177-184, 190-

201, 218

2.  Prokuratura Rejonowa w P. (...) (...) prowadziła dochodzenie (...) przeciwko A. P. o czyn z art. 286 § 1 kk polegający na tym, że w okresie od 1 września 2018 r. do 31 sierpnia 2019 r. w P. (...) działając z góry powziętym zamiarem, wyzyskała błąd ZUS co do kontynuowania nauki w (...) z siedzibą w P. (...) ul. (...), uprawniającej do otrzymywania renty rodzinnej oraz dodatku pieniężnego dla sieroty zupełnej, doprowadzając ZUS do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie łącznej 12.602,95 zł, w ten sposób, że będąc zobowiązana nie zawiadomiła organu wypłacającego świadczenie o zaprzestaniu nauki.

Akta sprawy

(...)

3.  W bliżej nieustalonym czasie, od dnia 31 sierpnia 2018 r. do 9 marca 2021 r. M. C. będąc właścicielem ww. szkoły zniszczyła dokumentację szkolną w postaci arkuszy ocen i dzienników lekcyjnych.

Wyjaśnienia oskarżonej

271v-272

4.  Dochodzenie sygn. (...) zostało umorzone na podstawie art. 17 § 1 pkt 1 kpk, a zaskarżona decyzja prokuratora została utrzymana przez Sąd (...) w P. (...) (...) postanowieniem z dnia 27 października 2021 r. w sprawie (...)

Akta sprawy

(...)

5.  M. C. od stycznia 2015 r. będąc właścicielem i dyrektorem ww. szkoły potwierdziła autentyczność wystawionego zaświadczenia dla uczennicy A. P. potwierdzającego uczęszczanie do ww. szkoły w okresie od września 2017 r. do marca 2018 r. i od maja 2018 r. do grudnia 2018 r. M. C. przyznała, że zniszczyła całą dokumentację szkolną, stąd też brak jest zaświadczenia potwierdzającego uczęszczanie A. P. do ww. szkoły w późniejszym okresie.

Akta sprawy

(...)

6.  M. C. nie była karana.

Dane o karalności

267

1.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

I.

M. C.

W bliżej nieustalonym czasie, od dnia 31 sierpnia 2018 roku do 9 marca 2021 r. w P., będąc właścicielem szkoły o nazwie (...) L. (...) z siedzibą w P. (...) ul. (...), dokonała zniszczenia dokumentacji szkolnej w postaci arkuszy ocen, dzienników lekcyjnych, którymi to dokumentami nie miała prawa wyłącznie rozporządzać, tj. o czyn z art. 276 kk.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

1.  Przedmiotowe postępowanie powinno zostać umorzone albowiem stawiany oskarżonej zarzut stanowi cześć postępowania prowadzonego przez Prokuraturę (...) w P. (...) (...) sygn. (...)

Wyjaśnienia oskarżonej

380v-381.

421, 421v

2.  M. C. nie mogła zniszczyć dokumentów w postaci arkuszy ocen czy dzienników lekcyjnych ponieważ w sierpniu 2019 r. funkcjonariusze Policji zatrzymali całą dokumentację jaką posiadała, w tym arkusze ocen i dzienniki lekcyjne.

3.  M. C. była zastraszana przez policjantów dozorem oraz poręczeniem majątkowym w trakcie pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanej, ponadto była już zmęczona, dlatego przyznała się do winy.

2.  OCena DOWOdów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.1

Zaświadczenie o wpisie do ewidencji

Dokumenty te nie budzą żadnych wątpliwości co do autentyczności, ani rzetelności odnośnie zawartych tam informacji.

Dokumentacja dot. szkoły

1.1.2

Akta sprawy

(...)

Sąd dał wiarę wszelkim przeprowadzonym w sprawie dowodom z dokumentów, zwłaszcza w postaci akt sprawy prowadzonego dochodzenia, na które powołano się opisując stan faktyczny niniejszej sprawy. Dokumenty te zostały pozyskane, sporządzone i przeprowadzone zgodnie z wymogami procedury karnej, a żadna ze stron nie zakwestionowała ich rzetelności ani prawdziwości. Również Sąd nie miał podstaw aby podważyć ich wiarygodność.

1.1.3

Wyjaśnienia oskarżonej

Sąd uwzględnił wyjaśnienia oskarżonej złożone w toku postępowania przygotowawczego, w których przyznała się do winy i potwierdziła, że zniszczyła dokumentacją szkolną w postaci arkuszy ocen i dzienników lekcyjnych.

Wprawdzie M. C. na rozprawie wycofała się z tego i wyjaśniła odmiennie jednakże należało uznać za wiarygodne jej pierwotne stanowisko oraz wyjaśnienia, które znajdują odzwierciedlenie w zebranym materiale dowodowym.

1.1.4

Akta sprawy

(...)

Jw.

1.1.5

Akta sprawy

(...)

Jw.

1.1.6

Dane o karalności

Dokument ten nie budzi żadnych wątpliwości co do autentyczności, ani rzetelności odnośnie zawartych tam informacji.

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.2.1

Wyjaśnienia oskarżonej

Sąd nie uwzględnił wyjaśnień oskarżonej złożonych na rozprawie. M. C. tłumaczyła, że zarzut stawiany jej w tej sprawie jest ściśle powiązany i dotyczy postępowania, które prowadzi Prokuratura (...) w P. (...) (...), stąd przedmiotowe postępowanie powinno zostać umorzone.

Dodatkowo oskarżona podała, że cała dokumentacja dotyczącej szkoły, (...) została zabezpieczona i zatrzymana przez policję w sierpniu 2019 r., stąd nie mogła zniszczyć żadnych dokumentów. Jednocześnie potwierdziła, że dokumentacja szkoły rzeczywiście mogła być nieprowadzona, jednak niczego nie zniszczyła.

Oskarżona wyjaśniła również, że została zastraszona przez policjantów, dozorem policyjnym oraz poręczeniem majątkowym, dodatkowo w trakcie przesłuchania była zmęczona, dlatego też przyznała się do winy.

Powyższe okoliczności podawane przez oskarżoną nie znalazły żadnego potwierdzenia w trakcie postępowania.

Sąd uznał, że wyjaśnienia oskarżonej w części, w której kwestionuje swoje sprawstwo nie zasługują na wiarę i są jedynie wyrazem stworzonej linii obrony stworzonej jedynie na potrzeby procesu. Rozbieżności w środku dowodowym pozyskanym od oskarżonej dotyczą kwestii o walnym znaczeniu, a ich rodzaj świadczy o próbie konstruowania przez M. C. takiej wersji, która w razie przekonania do niej Sądu pozwoliłaby jej na uniknięcie odpowiedzialności karnej.

Wbrew twierdzeniom M. C. postępowanie (...) prowadzone przez Prokuraturę (...) w P. (...) (...) dotyczy całkowicie innego czynu (inna kwalifikacja) oraz szkoły prowadzonej na terenie B..

W trakcie prowadzonego dochodzenia (...) przez Prokuraturę (...) w P. (...) (...) zeznając w charakterze świadka M. C., będąc zapytana jaki rodzaj dokumentów zniszczono odpowiedziała wprost, że zniszczone są dzienniki oraz arkusze ocen.

Wyjaśnienia oskarżonej odnośnie rzekomego zastraszania jej przez policjantów są całkowicie irracjonalne. M. C. w pierwszej kolejności przyznała się do winy i w wyjaśnieniach przyznała, że zniszczyła dokumentację szkolną, co Sąd uznał za wiarygodne. Należy wskazać, że oskarżona wówczas wyraziła chęć dobrowolnego poddania się karze. Zdaniem Sądu takie stanowisko oskarżonej oczywiście wiązało się z jej świadomością popełnionego czynu oraz istniejących niezbitych dowodów na jej sprawstwo. Gdyby było inaczej należałoby uznać zachowanie oskarżonej za wręcz nieracjonalne, albowiem przyznała się i chciała wówczas ponieść karę za coś, czego w rzeczywistości nie zrobiła.

Wyjaśnienia oskarżonej złożone na rozprawie nie odpowiadają treści protokołu jej przesłuchania, do którego nie miała żadnych zastrzeżeń i jako zgodną z tym co powiedziała własnoręcznie podpisała. Gdyby było tak, jak mówiła na rozprawie, w protokole powinno się znaleźć stosowne zastrzeżenie, o niezgodności zapisu z tym, co wyjaśniła, którego sąd nie odnalazł. W razie zapisania w protokole przesłuchania treści niezgodnej z tym co oskarżona powiedziała w rzeczywistości miała prawo odmówić złożenia podpisu.

1.2.2

1.2.3

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

3.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

1.

M. C.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Zgodnie z treścią art. 276 kk działa bezprawnie ten, kto niszczy, uszkadza, czyni bezużytecznym, ukrywa lub usuwa dokument, którym nie ma prawa wyłącznie rozporządzać. Dokonując analizy art. 276 kk należy zważyć, iż warunkiem odpowiedzialności sprawcy jest brak prawa do wyłącznego rozporządzania dokumentem. O tym, komu przysługuje prawo wyłącznego rozporządzania dokumentem, decydują obowiązujące przepisy prawne. I tak np. prawo wyłącznego rozporządzania nie przysługuje depozytariuszowi dokumentu, osobie, która weszła w posiadanie cudzego dokumentu przypadkowo (np. przesłano go na zły adres), czy też osobie, która dokument złożyła do akt sądowych. Jeśli dokument został sporządzony w kilku egzemplarzach (po jednym dla każdej ze stron, to w takim przypadku dany egzemplarz staje się wyłączną własnością strony, której go wręczono, i strona ta ma prawo wyłącznego rozporządzania nim, a w rezultacie może go np. zniszczyć lub uszkodzić. Przestępstwo z art. 276 kk ma charakter powszechny. Jednakże jego sprawcą nie może być osoba, która ma wyłączne prawo dysponowania dokumentem ( zob. Komentarz do art.276 kodeksu karnego M. Mozgawa).

Warunkiem odpowiedzialności sprawcy jest brak prawa do wyłącznego rozporządzania dokumentem. A zatem realizacja któregokolwiek ze znamion czasownikowych określonych w art. 276 kk nie będzie prowadziła do jego odpowiedzialności karnej za to przestępstwo jedynie w sytuacji, gdy zachowanie sprawcy dotyczy dokumentu stanowiącego wyłączną własność sprawcy. O tym, komu przysługuje prawo wyłącznego rozporządzania dokumentem, decydują obowiązujące przepisy prawne (por. Peiper, Komentarz, s. 398-399).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, że M. C. swoim zachowaniem wyczerpała znamiona zawarte w art. 276 kk.

Oskarżona mimo, iż była właścicielem-dyrektorem szkoły o nazwie Z. (...) (...) z siedzibą w P. (...) ul. (...), nie miała prawa do wyłączonego dysponowania dokumentami w postaci arkuszy ocen, dzienników lekcyjnych, które to zniszczyła. W statusie szkoły wyraźnie bowiem zostało zapisane, że oskarżona jako osoba prowadząca ww. szkołę nadzorowała prowadzenie dokumentacji szkolnej oraz sprawowała pieczę nad dokumentacja szkoły oraz pieczęciami. Dodatkowo w postanowieniach końcowych statutu zapisano, że szkoła prowadzi i przechowuje dokumentację zgodnie z odrębnymi przepisami.

Długość przechowywania dokumentów w szkole była uprzednio uregulowana Rozporządzeniem Ministra Kultury z dnia 16 września 2002 roku w sprawie postępowania z dokumentacją, zasad jej klasyfikowania i kwalifikowania oraz zasad i trybu przekazywania materiałów archiwalnych do archiwów państwowych (DzU, Nr 167, poz. 1375), które zostało uchylone 01 listopada 2015 r.

Obecnie powyższą kwestię reguluje Ustawa z dnia 20 marca 2015 r. o zmianie ustawy o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach. Zgodnie z art. 5 ust. 1 ww. ustawy dokumentacja powstająca w organach państwowych i państwowych jednostkach organizacyjnych oraz w organach jednostek samorządu terytorialnego i samorządowych jednostkach organizacyjnych, a także napływająca do nich, jest przechowywana przez te organy i jednostki organizacyjne, a następnie:

1. dokumentacja stanowiąca materiały archiwalne jest przekazywana niezwłocznie po upływie 25 lat od jej wytworzenia do właściwego archiwum państwowego, o ile organ lub jednostka organizacyjna nie przekazały wcześniej materiałów archiwalnych do archiwum państwowego;

2. dokumentacja inna niż wymieniona w pkt 1 może ulec brakowaniu, za zgodą dyrektora właściwego archiwum państwowego, chyba że zgoda ta nie jest wymagana, albo właściwego organu określonego w art. 19; dokumentacja niearchiwalna może być brakowana po upływie okresu jej przechowywania, określonego w jednolitym rzeczowym wykazie akt lub kwalifikatorze dokumentacji, oraz po uznaniu przez organ lub jednostkę organizacyjną, że dokumentacja niearchiwalna utraciła dla nich znaczenie, w tym wartość dowodową.

Przepis ten ma zastosowanie do samorządowych jednostek organizacyjnych, czyli samorządowych szkół, nie ma natomiast zastosowania do szkół nie samorządowych. Nie ma więc przepisów wskazujących wprost okresy przechowywania dokumentacji przebiegu nauczania w niepublicznych szkołach, jak również nie ma regulacji nakazujących tworzenie w tych szkołach jednolitych rzeczowych wykazów akt. Warto tu natomiast odwołać się do regulacji dotyczących postępowania w razie likwidacji szkoły, one bowiem pośrednio wskazują okresy przechowywania dokumentów. W przypadku szkół publicznych prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego zastosowanie ma art. 89 ust. 6 Prawa oświatowego, zgodnie z którym dokumentację zlikwidowanej szkoły publicznej przekazuje się organowi prowadzącemu szkołę, z wyjątkiem dokumentacji przebiegu nauczania, którą przekazuje się organowi sprawującemu nadzór pedagogiczny, w terminie jednego miesiąca od dnia zakończenia likwidacji.

Dokumentacja przebiegu nauczania musi zostać przekazana kuratorowi z istotnej przyczyny – w razie zagubienia przykładowo świadectwa szkolnego promocyjnego, świadectwa ukończenia szkoły i świadectwa dojrzałości to właśnie kurator oświaty jest właściwy do wydania duplikatu takiego dokumentu, zgodnie z § 22 ust. 9 Ministra Edukacji Narodowej z 26 kwietnia 2018 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych. Duplikat wydaje się na druku według wzoru obowiązującego w dniu wydania oryginału świadectwa, dyplomu lub zaświadczenia.

Istotny jest również art. 172 ust. 5 Prawa oświatowego. Zgodnie z tą regulacją dokumentację przebiegu nauczania zlikwidowanej szkoły przekazuje się organowi sprawującemu nadzór pedagogiczny, w terminie jednego miesiąca od dnia zakończenia likwidacji. Przepis ten zatem wyraźnie nakazuje przekazanie kuratorowi dokumentacji przebiegu nauczania zlikwidowanej szkoły niepublicznej i w tym wypadku również kurator będzie właściwy do wydania duplikatów świadectw.

Mając na uwadze powyższe regulacje całą dokumentację przebiegu nauczania, a nie tylko przykładowo świadectwa promocyjne, należy przekazać kuratorowi po likwidacji szkoły. To z kolei wskazuje, że nie ma ustalonej daty granicznej przechowywania dokumentów przez szkołę – powinny one być one przechowywane przez cały okres jej funkcjonowania, czyli w praktyce bezterminowo.

Oczywiście nie ma wpływu na ocenę prawną zachowania oskarżonej jej subiektywne przekonanie lub abstrakcyjna ocena co do możliwości dysponowania ww. dokumentami, oraz że postępowanie powinno zostać umorzone albowiem postawiony jej zarzut stanowi integralną część i objęty jest postępowaniem prowadzonym przez Prokuraturę (...) w P. (...) (...) sygn. (...)

3.2.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

3.3.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

3.4.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

3.5.  Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

M. C.

1.

I.

Sąd wymierzając karę oskarżonej M. C. baczył na dyrektywy wskazane w art. 53 kk, uwzględniając stopień zawinienia i społecznej szkodliwości przypisanego jej czynu, a nadto cele zapobiegawcze i wychowawcze, która to kara winna wobec niego osiągnąć.

Okolicznością obciążającą oskarżonego była ilość dokumentów, które zniszczyła, nie reagując na wezwania do ich przedłożenia. Istotne znaczenie dla zaostrzenia odpowiedzialności oskarżonej miał również fakt, że jej zachowanie skutkowało konsekwencjami dla prowadzonego dochodzenia (...).

Mając powyższe na uwadze, jak również dotychczasową niekaralność M. C., Sąd wymierzył jej za przypisane przestępstwo karę grzywny w wysokości 200 stawek dziennych. Sąd ustalił jedną stawkę dzienną grzywny na kwotę 20 zł, uznając iż koresponduje ona z wysokości miesięcznego wynagrodzenia oskarżonej.

5.  1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

Zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu na podstawie art. 627 kpk zobowiązano oskarżoną do zwrotu wydatków, dlatego zasądzono od oskarżonej M. C. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 70 zł oraz kwotę 400 zł tytułem opłaty od wymierzonej kary.

6.  1Podpis

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Dorota Wojnarowska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim
Osoba, która wytworzyła informację:  Sędzia Agnieszka Zielińska
Data wytworzenia informacji: