Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 03 lipca 2019 roku

Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Karny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Małgorzata Krupska-Świstak

Protokolant: sekr. sądowy Justyna Galbierczyk

przy udziale Prokuratora: xxx

po rozpoznaniu w dniu 03 lipca 2019 roku sprawy

M. S.

s. S. i M. z domu T.

ur. (...) w P.

oskarżonego o to, że:

W okresie od 22 listopada 2018 roku do 05 grudnia 2018 roku w miejscowości
Ł., powiat (...), woj. (...) dokonał przywłaszczenia powierzonego mu na podstawie umowy pożyczki nr (...) z dnia 22.12.2017 roku
mienia w postaci samochodu osobowego A. (...) o numerze VIN (...)
o wartości 23 500 złotych wraz z dowodem rejestracyjnym w/w pojazdu SERIA (...) czym działał na szkodę (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. przy al. (...)

tj. o czyn z art. 284 § 2 kk w zb. z art. 275 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

orzeka

1.  oskarżonego M. S. uznaje za winnego popełnienia zarzuconego mu czynu i za to na podstawie art. 37a kk w zw. z art. 284 § 2 kk w zw. z art. 11 § 3 kk wymierza mu karę grzywny w liczbie 200 (dwieście) stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 20 (dwadzieścia) złotych,

2.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 70 (siedemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu wydatków postępowania oraz wymierza mu 400 (czterysta) złotych tytułem opłaty.

UZASADNIENIE

(na podstawie art. 423 § 1a kpk w zakresie ograniczonym do rozstrzygnięcia o karze i innych konsekwencjach prawnych czynu)

Zgodnie z treścią art. 11 § 3 kk - w wypadku przestępstwa kwalifikowanego kumulatywnie karę wymierza się na podstawie przepisu przewidującego karę najsurowszą. W zbiegu przepisów art. 284 § 2 kk i art. 275 § 1 kk cechę tę ma przepis wymieniony jako pierwszy.

Za występek z art. 284 § 2 kk ustawa przewiduje karę w wymiarze od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności, jednak w ustalonym stanie faktycznym najsurowszy rodzaj kary nie znajduje, zdaniem Sądu, dostatecznego uzasadnienia.

M. S. rzeczywiście na przestrzeni czasu od 22 listopada do 05 grudnia 2018 r. odmówił wydania pojazdu marki A. jego właścicielce tj. (...) spółce z o.o., jednakże działał w szczególnych okolicznościach, a jego motywację do pewnego stopnia można usprawiedliwić.

Przede wszystkim, pokrzywdzona, jako podmiot udzielający pożyczki na zakup w/w auta nie była konsekwentna w realizacji swoich praw wynikających z umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie. Sprzyjało to przekonaniu oskarżonego, że sytuację uda się rozwiązać bez potrzeby stosowania najdalej idącego instrumentu prawnego w postaci odebrania pojazdu. Mimo skutecznie wypowiedzianej już w dniu 27 lutego 2018 r. umowy pożyczki i złożenia oświadczenia o nabyciu prawa własności do samochodu A., przez kolejne miesiące pokrzywdzona nie domagała się zwrotu pojazdu i kontynuowała z oskarżonym dotychczasową współpracę. M. S. wynegocjował z pokrzywdzoną warunki spłaty zaległych rat i za jej milczącą zgodą nadal użytkował pojazd. W maju 2018 r. dokonał zaś częściowej spłaty narosłego zadłużenia. Stąd też, kiedy jesienią tego samego roku ponownie wystąpiła zaległość w spłacie pożyczki sytuacja prawna oskarżonego właściwie nie uległa żadnej zmianie. Od wielu miesięcy nie był już współwłaścicielem auta (do chwili wypowiedzenia umowy pożyczki w lutym 2018 r. miał w nim 51 % udziałów), ale z niego korzystał i tak jak poprzednio negocjował warunki spłaty zadłużenia. Licząc na wznowienie współpracy z (...) oskarżony nie chciał więc wydać auta zewnętrznej firmie windykacyjnej, tym bardziej że nie przedstawiono mu jednocześnie bilansu umowy pożyczki, którą w części spłacił, a dodatkowo miał własny udział finansowy w zakupie auta i zainwestował w jego remont. Wprawdzie zdawał sobie sprawę, że nie ma już do samochodu żadnego tytułu, ale jednocześnie, odebranie mu pojazdu przez firmę windykacyjną bez uprzedniego rozliczenia pożyczki postrzegał jako czynność ewidentnie niekorzystną dla swoich uzasadnionych praw.

Po drugie, wielce niejasne były zasady oprocentowania pożyczki ( według umowy 55,28 %) i wynikająca z nich wartość zadłużenia. Dostępnym materiałem dowodowym nie sposób zaprzeczyć twierdzeniu oskarżonego, że kwota żądana z tego tytułu przez (...) nie przystawała do rzeczywistości, a wartość kosztów „manipulacyjnych” nie została w żaden sposób udokumentowana. Warto zresztą zauważyć, że sporządzone przez oskarżonego w dniu 14 listopada 2018 r. na żądanie windykatorów pisemne oświadczenie nie zawiera żadnej informacji o kwocie zaległości. Tak zredagowane pismo otwierało zatem możliwość żądania każdej sumy uznanej przez pożyczkodawcę za zaległość. Trudno zatem odmówić racji twierdzeniu, że konieczność odebrania pojazdu uzasadniano budzącą wątpliwość wartością długu, co groziło pokrzywdzeniem pożyczkobiorcy.

Po trzecie, okres w jakim oskarżony przetrzymał pojazd dopuszczając się jego przywłaszczenia nie był długi bo ograniczył się zaledwie do kilku dni, podczas których/w miał nadzieję porozumieć się ze spółką (...), jak to zresztą już miało miejsce w przeszłości. Ówczesna elastyczność pokrzywdzonej i pozostawienie auta w dyspozycji oskarżonego, mimo przejęcia jego własności, mogła uzasadniać przypuszczenie, że tak będzie również tym razem.

Po czwarte, w dniu 05 grudnia 2018 r. oskarżony dobrowolnie udał się do miejscowo właściwego Komisariatu, aby żądanie zwrotu auta przez pracowników firmy (...) zweryfikować przy udziale policji. Dokonano wówczas zabezpieczenia pojazdu, ale decyzją organu władzy publicznej został on powierzony M. S..

Po piąte, w rezultacie popełnienia przestępstwa po stronie pokrzywdzonej nie powstała szkoda materialna, bo ostatecznie oskarżony wykonał decyzję Prokuratora wydając pojazd, który wrócił do pokrzywdzonej i został przez nią sprzedany. Niezależnie od tego, umowa pożyczki była zabezpieczona także wekslem in blanco co uwzględniając jej niezwykle wysokie oprocentowanie i zdumiewająco, by nie powiedzieć absurdalnie wysoką prowizję za jej obsługę ( stanowiącą niemalże równowartość kwoty pożyczki, bo aż 17.671,20 zł), dostatecznie zabezpieczało interesy majątkowe pokrzywdzonej.

Po szóste, sposób działania przedstawicieli firmy windykacyjnej także nie sprzyjał zaufaniu, że pożyczka zostanie rozliczona właściwie. Pracownicy firmy (...) przyjechali do domu oskarżonego wczesnym rankiem, zablokowali mu wyjazd z posesji uniemożliwiając odwiezienie dzieci do szkoły, robili zdjęcia. Co ważniejsze, nie przedstawili żadnych dokumentów z końcowego rozliczenia długu uwzględniającego zwłaszcza wartość żądanego auta i nakładów, jakie oskarżony na nie poczynił. Trudno więc negować zasadność obaw, że spodziewana licytacja nie zaspokoi roszczeń pożyczkodawcy, mimo że wartość pojazdu zdaniem oskarżonego była wyższa, aniżeli zaległość.

Przedstawione okoliczności podmiotowo-przedmiotowe czynu wymagały zatem sięgnięcia po instrument uelastycznienia reakcji prawno-karnej na czyn zabroniony przewidziany w art. 37a kk. Przepis ten dozwala na orzeczenie kar wolnościowych zamiast kary najsurowszego rodzaju, o ile jej górna granica nie przekracza 8 lat pozbawienia wolności i kryterium to jest spełnione.

Stopień społecznej szkodliwości czynu, jakiego dopuścił się M. S. z pewnością nie jest znikomy, ale też nie sposób uznać go szczególnie wysoki. Oskarżony godził w niekwestionowane dobro prawne, ale jednocześnie jego zachowanie ostatecznie nie prowadziło do wystąpienia szkody, przed którą dodatkowo interes pokrzywdzonej był chroniony wekslem in blanco. W dużej mierze do popełnienia przestępstwa skłoniła oskarżonego obawa o własny interes finansowy, przy czym trudno zaprzeczyć, że poza obowiązkami, każdy pożyczkobiorca ma również swoje prawa. Jednym z nich jest prawo do uczciwego rozliczenia nakładów własnych, w tym zwłaszcza uiszczonych rat. Wprawdzie nie był to pierwszy konflikt oskarżonego z prawem, ale należy dostrzegać, że przestępstwo zostało popełnione w szczególnym układzie sytuacyjnym i tak jak poprzednie skazania stało w ścisłych związkach z kłopotami finansowymi, w jakie M. S. popadł prowadząc działalność gospodarczą. Nadto, oskarżony wiedzie ustabilizowane życie osobiste i jest ojcem trojga dzieci, porządkuje kwestie związane z życiem zawodowym, deklaruje skruchę i poczuwa się do odpowiedzialności za popełnione w przeszłości błędy. Zdaniem Sądu, rozsądniejszą reakcję na stosunkowo drobne przestępstwo przeciwko mieniu będzie więc kara finansowa. Postawa zaprezentowana w toku postępowania, a także wyraźne poczucie winy i starania o stabilność życiową utwierdzały w przekonaniu, że nadawanie przy wyborze kary priorytetowego znaczenia uprzednim skazaniom oskarżonego nie byłoby decyzją racjonalną prowadząc do nieadekwatnej reakcji na przestępstwo.

Mając to wszystko na uwadze, wymierzono oskarżonemu grzywnę w liczbie 200 stawek dziennych w przekonaniu, że tego rodzaju kara odpowiednio zilustruje wagę popełnionego przestępstwa, a jego sprawcę zmotywuje do utrzymania obecnej postawy życiowej. Warto dodać, że dla borykającego się ze skutkami nieudanego przedsięwzięcia gospodarczego M. S. jest to znacząca dolegliwość, zwłaszcza jeśli mieć na uwadze treść art. 45 § 1 kkw. Aby jej sprostać oskarżony będzie zmuszony uczynić użytek ze swojego potencjału zawodowego zyskując i utrzymując źródło dochodów i z pewnością boleśnie przekona się, że przestępstwo nie popłaca. Zdaniem Sądu, w przypadku czynów motywowanych wolą uzyskania korzyści materialnych cudzym kosztem kara finansowa ma szczególne walory wychowawcze i choćby z tego względu powinna wybijać się na plan pierwszy.

O kosztach postępowania orzeczono w myśl art. 627 kpk. Wydatki postępowania objęły koszt uzyskania karty karnej oraz ryczałt za doręczenia. Opłatę wymierzono stosowanie do art. 3 ust. 1 Ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity: Dz. U. 1983 r. Nr 49 poz. 223).